Οργάνωση και λειτουργία φορέων διαχείρισής προστατευμένων περιοχών

Οργάνωση  και λειτουργία φορέων διαχείρισής προστατευμένων περιοχών


Το Υπουργείο Περιβάλλοντος έθεσε υπό διαβούλευση το σχέδιο Νόμου για την οργάνωση και λειτουργία των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών.
Αρχικά, θα ήθελα να επισημάνω ότι στις 11 Νοεμβρίου 2017 το Νομοσχέδιο τέθηκε σε Διαβούλευση και η προθεσμία ήταν μέχρι τις 23 Νοεμβρίου.
Το σύντομο χρονικό διάστημα των 10 ημερών δείχνει τουλάχιστο προχειρότητα. Με άλλα λόγια, απλώς διεκπεραιώνουμε την υποχρέωσή μας για διαβούλευση.
Επίσης, το ότι δεν στάλθηκαν έγγραφα που να  από τις Περιφέρειες και τους Δήμους να γνωμοδοτήσουν δείχνει τουλάχιστον απαξίωση προς τους εκπροσώπους των τοπικών κοινωνιών ή ότι δεν ήθελαν να λάβουν υπόψη τις εισηγήσεις τους γιατί πίστευαν ότι θα είναι πολύ διαφορετικές από τις προθέσεις του Υπουργείου.
Αρχικά, το Υπουργείο στο νέο Νόμο προβλέπει για τους Φορείς επταμελής διοικητικά συμβούλια ενώ έως τώρα διοικούνταν από ενδεκαμελή διοικητικά συμβούλια.
Η μείωση των μελών των ΔΣ των Φορέων, όπως προβλέπει το νέο νομοσχέδιο, δεν δημιουργεί πρόβλημα αντιθέτως διευκολύνει στο να γίνονται συνεδριάσεις. Το μεγάλο πρόβλημα ήταν και παραμένει η ιδιότητα των μελών που απάρτιζαν τα διοικητικά συμβούλια και ποιος αποφάσιζε τον ορισμό τους.
Με το Νόμο που ίσχυε έως σήμερα τα ΔΣ των Φορέων ήταν ενδεκαμελή. Τα πέντε (5) από τα έντεκα (11) μέλη ορίζονταν από τον Υπουργό ενώ με το νέο νόμο τα ΔΣ θα είναι επταμελή, τα τρία (3) από τα επτά (7) μέλη και πάλι θα τα ορίζει ο Υπουργός.
Το σημαντικότερο, όμως, όλων είναι ποια μέλη αφαιρούνται και από έντεκα (11) γίνονται επτά (7);
Αφαιρούνται αιρετοί δηλαδή εκπρόσωποι τοπικών κοινωνιών.
Ποια μέλη είναι περισσότερο σημαντικά και πρέπει να συμμετέχουν στα ΔΣ των Φορέων; Αιρετοί εκπρόσωποι τοπικών κοινωνιών ή διορισμένοι «ειδικοί» που ορίζονται από τον Υπουργό;
Προτείνω στον Υπουργό και στους ειδήμονες που του εισηγούνται τα νομοσχέδια να ζητήσουν στοιχεία από όλους τους Φορείς για να δουν ποιοι ήταν αυτοί που μέχρι σήμερα συμμετείχαν ανελλιπώς στις συνεδριάσεις των ΔΣ των Φορέων και ποιοι απείχαν συστηματικά από αυτές. Από την έρευνα αυτή θα φανεί ότι οι τοπικοί παράγοντες, εκπρόσωποι Φορέων από Δήμους, Περιφέρειες κλπ ήταν αυτοί που συμμετείχαν και στήριζαν την λειτουργία των Φορέων γιατί από την πρώτη στιγμή κατάλαβαν ότι η αποτελεσματική λειτουργία τους πρώτα απ΄ όλα ωφελεί τις τοπικές κοινωνίες που οι ίδιοι εκπροσωπούν.
Είναι δυνατόν Δήμοι που στην έδρα τους είναι και η έδρα του εκάστοτε Φορέα να μην έχουν μόνιμο εκπρόσωπο στο ΔΣ του Φορέα; Και όμως δεν προβλέπεται με την εισήγηση του νέου Νομοσχεδίου.
Με τον παλιό Νόμο οι εκπρόσωποι Δήμων ήταν δύο (2). Ένας από το Δήμο, όπου είναι και η έδρα του Φορέα, και ένας από τους όμορους υπόλοιπους Δήμους. Επίσης, συμμετείχαν δύο (2) εκπρόσωποι Περιφέρειας, ένας από κάθε Περιφερειακή ενότητα, ενώ με τον νέο νόμο μειώνονται σε δύο (2), ένας από όλους τους Δήμους και ένας από την Περιφέρεια.
Πρέπει οπωσδήποτε να μην αλλάξουν τα μέλη των ΔΣ των Φορέων που προέρχονται από τους τοπικούς Φορείς (Δήμους Περιφέρειες κλπ)
Όμως, με το νέο Νόμο δεν θα αλλάξουν μόνο οι συνθέσεις των ΔΣ των Φορέων αλλά πολλά ακόμη σημαντικά θέματα όπως:
Η χωρική τους αρμοδιότητα.
Τα Διοικητικά τους Συμβούλια.
Το έργο τους.
Οι αρμοδιότητές τους.
Οι εργαζόμενοι των Φορέων.
Οι πόροι τους κλπ.
Για όλα αυτά τα θέματα που πρόκειται να αλλάξουν το σημαντικότερο εκτός της σύνθεσης των ΔΣ είναι το έργο των Φορέων και οι πόροι που θα χρειαστούν για να μπορέσουν να υλοποιήσουν αυτό το έργο.
Το ερώτημα είναι το τι ΦΔ θέλουμε ή καλύτερα πώς προγραμματίζαμε όλα τα προηγούμενα χρόνια τη λειτουργία αυτών των Φορέων και αν για αυτά που προγραμματίζαμε είχαμε ενημερώσει τους πολίτες αλλά και την ΕΕ.
Για τη λειτουργία αυτών των Φορέων ενημερωνόμασταν από τους υπεύθυνους ότι θα ήταν αποφασιστικού και όχι γνωμοδοτικού χαρακτήρα και ακριβώς γι΄ αυτό το λόγο θα τους δίνονταν η δυνατότητα είσπραξης εσόδων, έτσι ώστε κάποια στιγμή να έφταναν στο σημείο να εξασφάλιζαν από μόνοι τους τα έσοδα που θα χρειάζονταν για να είναι βιώσιμοι. Γι΄ αυτό ενημερώνανε οι αρμόδιοι όλα αυτά τα χρόνια τους πολίτες, αυτό εισηγηθήκαμε ως Χώρα και στην ΕΕ και αυτό αναμένουμε να γίνει.
Με το νέο νομοσχέδιο δεν προβλέπεται τίποτα από όλα όσα προανέφερα.
Αν το Υπουργείο είχε την πρόθεση θα έπρεπε να είχε ήδη ζητήσει μία οικονομοτεχνική μελέτη από κάθε Φορέα με τις δράσεις και τα έσοδα της κάθε μία από αυτές και στη συνέχεια να προχωρήσει το σχέδιο Νόμου που θα προέβλεπε όλα αυτά.
Υπάρχουν δράσεις και έσοδα από αυτές που έπρεπε να προβλεφθούν, όμως δυστυχώς δεν προβλέπονται.
Για παράδειγμα στη δική μας περίπτωση του Φορέα Διαχείρισης Κάρλας- Μαυροβουνίου-Κεφαλόβρυσου-Βελεστίνου δεν θα έπρεπε αυτός ο Φορέας να διαχειρίζεται το νερό;
Η ανασύσταση της λίμνης Κάρλας έγινε κυρίως, με σκοπό την αποκατάσταση του υδροφόρου του οικοσυστήματος και γενικά του περιβάλλοντος και για αυτούς τους λόγους χρηματοδοτήθηκε το έργο από την ΕΕ. Επίσης, αυτός ήταν ο λόγος που ο Φορέας Διαχείρισης Κάρλας δημιουργήθηκε ή τουλάχιστον έτσι ενημέρωναν και εμάς αλλά και την ΕΕ όλα αυτά τα χρόνια όλοι οι υπεύθυνοι.
Με βάση τα παραπάνω πρέπει να προστεθεί στο νομοσχέδιο και συγκεκριμένα στο άρθρο 4 που αφορά το έργο των Φορέων, η διαχείριση των νερών τόσο των ταμιευτηρίων όσο και των νερών των τάφρων που μεταφέρουν το νερό σ΄ αυτούς τους ταμιευτήρες. Επίσης, στο άρθρο 8 που αφορά τους πόρους των φορέων θα πρέπει να προστεθούν τα έσοδα από τη διαχείριση του νερού, δηλαδή νερό που πρέπει να βγει από τον ταμιευτήρα για άρδευση και αν αυτό γίνει να δοθεί η δυνατότητα στον Φορέα να εισπράξει έσοδα από πώληση αυτού του νερού για άρδευση.
Το ίδιο πρέπει να γίνει και με άλλες δράσεις που θα φέρουν έσοδα όπως:
Έσοδα από τη διαχείριση καλλιεργήσιμων δημοσίων εκτάσεων που βρίσκονται εντός των ορίων ευθύνης των Φορέων Διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών.
Έσοδα από τη διαχείριση δασών που βρίσκονται εντός των ορίων ευθύνης τους.
Έσοδα από την αλιεία στις τεχνικές λίμνες.
Έσοδα από την επιβολή προστίμων σε ελέγχους που πραγματοποιούνται από υπαλλήλους (ελεγκτές) των Φορέων, όπως για παράδειγμα από την βόσκηση όπου αυτή έχει απαγορευτεί, από το κυνήγι κλπ.
Με την ιδιότητά μου ως μέλος του ΔΣ του Φορέα Διαχείρισης Κάρλας- Μαυροβουνίου-Κεφαλόβρυσου-Βελεστίνου όλα αυτά τα κατέθεσα εγκαίρως και στον Φορέα αλλά και στο Υπουργείο.
Επίσης με την ιδιότητά μου ως Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ρήγα Φεραίου το θέμα αυτό το έφερα για συζήτηση στη συνεδρίαση της 24/11/2017 στην οποία υιοθετήθηκαν οι εισηγήσεις μου και μάλιστα σε κάποια σημεία όπως για παράδειγμα στην σύνθεση των νέων ΔΣ των Φορέων προτάθηκε οι Δήμοι που στην έδρα τους εδρεύει και η έδρα του εκάστοτε Φορέα να συμμετέχουν όχι μόνο ένας εκπρόσωπος του Δήμου αυτού αλλά τουλάχιστον τρεις.
Μετά από όλα αυτά και μη έχοντας άλλη δυνατότητα αναμένουμε με αγωνία να δούμε αν θα συμπεριληφθούν οι απόψεις μας στο νέο νομοσχέδιο.
Όμως, επειδή η λειτουργία των Φορέων αφορά όλους και όλα αυτά που πρόκειται να αλλάξουν σε σχέση με τους Φορείς είναι πολύ σημαντικά, θα πρέπει έστω και τώρα να γίνουν δημόσια γνωστά και μάλιστα  με πρωτοβουλία του ίδιου του Υπουργείου, δίνοντας συγχρόνως παράταση στο χρόνο διαβούλευσης, για να μπορέσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι Φορείς αλλά και οι πολίτες να συμμετέχουν ουσιαστικά