Ομάδα Τουριστικής Προβολής Δήμου Ρήγα Φεραίου

Προβάλλουμε τον τόπο μας – Μαθαίνουμε την ιστορία μας

«Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου»

Σε πολλά μέρη της Ελλάδας, από τα ηπειρωτικά βουνά μέχρι τα αιγαιοπελαγίτικα νησιά, υπάρχουν ναοί αφιερωμένοι στη Θεοτόκο. Το δέσιμο του ελληνικού λαού με την Θεοτόκο είναι ιδιαίτερα δυνατό. Η μορφή της έγινε ύμνος εκκλησιαστικός, τραγούδι, παρηγοριά και βάλσαμο στα χείλη του απλού κόσμου, ενώ οι πόνοι της, μέσω της γραφίδας των ποιητών μας, αποτύπωσαν τους πόνους κάθε βασανισμένης μάνας. Στο Βελεστίνο ο ναός της «Κοιμήσεως της Θεοτόκου», η Παναγία μας, είναι χτισμένος στο βορειδυτικό μέρος του χωριού, πάνω σε λόφο, ακριβώς δίπλα από την ακρόπολη των αρχαίων Φερών.

Ήδη από τον 18ο αι. , την εποχή δηλαδή της Τουρκοκρατίας, γνωρίζουμε ότι στο ίδιο μέρος βρίσκονταν τα χριστιανικά νεκροταφεία και ο ναός του Αγίου Αθανασίου. Ο Ρήγας στην Επιπεδογραφία της Φεράς αναφέρει το ναό του Αγίου Αθανασίου, τονίζοντας μάλιστα ότι υπάρχουν αρχαία στον γυναικωνίτη, και δίπλα σημειώνει χαρακτηριστικά τη λέξη «Μνήματα», καθώς και τις συμβολικές παραστάσεις τάφων. Η εκκλησία αυτή προφανώς καταστράφηκε κατά την επανάσταση του 1821. Αργότερα, το 1865, χτίστηκε νέα εκκλησία στην ίδια θέση αλλά πλέον αφιερωμένη όχι στον Άγιο Αθανάσιο αλλά στην Παναγία. Πρωτομάστορας ήταν κάποιος Στέφος Δημητρίου από την Γράμμουστα, όπως τεκμηριώνεται από την οικοδομική επιγραφή. Κοντά σε αυτόν τον ναό ο ελληνικός στρατός είχε τοποθετήσει τα πολυβόλα του αμυνόμενος απέναντι στον τουρκικό στρατό κατά τη διάρκεια της Μάχης του Βελεστίνου του 1897. Οι τουρκικές οβίδες κατέστρεψαν την εκκλησία και έτσι κάποια χρόνια μετά τον πόλεμο του 1897 χτίζεται νέος, μικρότερος

ναός. Ο ναός αυτός βρισκόταν περίπου 50μ πιο δυτικά από τη σημερινή εκκλησία και χρησιμοποιούσε το αρχαίο τείχος ως περίβολο. Ο ναός αυτός δοκιμάζεται σκληρά από τους σεισμούς του 1954-55 μέχρι που ο καταστροφικός σεισμός του 1957 μετατρέπει την εκκλησία σε ένα σωρό ερειπίων. Οι κάτοικοι συνεχίζουν να τελούν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα σε ένα προσωρινό κτήριο, με ξύλινη στέγη και χαρτονέ τοίχους μέχρι το 1972, όταν και θεμελιώνεται ο σημερινός ναός.

Δίπλα από τη σημερινή εκκλησία βρίσκεται μέχρι και σήμερα το νεκροταφείο, η σύνδεση μας με το παρελθόν μας και τους προγόνους μας. Εδώ και εκατοντάδες χρόνια το χώμα χωνεύει στα σπλάχνα του τους δικούς μας και ξεπλένεται από τα δάκρυα μας. Μα οι πιστοί βρίσκουν την πολυπόθητη παραμυθία στην ζεστή και οικεία μορφή της Παναγίας, της Μάνας που έχει νιώσει τη θλίψη του αποχωρισμού, που γνωρίζει από πόνο και μας συμπονεί.

Για την Ομάδα Τουριστικής Προβολής

Γιώργος Σαββανάκης